ਮਹਾਤਮਾ
ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਚਮਕਦਾ ਰਹੇਗਾ ਆਪ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਦੀ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਘਾਲਣਾ ਏਨੀ ਮਹਾਨ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਆਪ ਨੇ ਤੀਹ ਸਾਲ
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ ਆਪ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ
ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇੱਥੋਂ ਕੱਢਿਆ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਗਲੋਂ ਗੁਲਾਮੀ ਦਾ ਜੂਲਾ ਲਾਹਿਆ।
ਜਨਮ
ਅਤੇ ਬਚਪਨ ਆਪ ਦਾ ਜਨਮ - 2 Oct 1869 ਨੂੰ ਪੋਰਬੰਦਰ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਆਪ ਦਾ
ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਮੋਹਨਦਾਸ ਕਰਮਚੰਦ ਗਾਂਧੀ ਸੀ ਆਪ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ੍ਰੀ ਕਰਮ ਚੰਦ ਪਹਿਲਾਂ ਪੋਰਬੰਦਰ ਤੇ ਫਿਰ
ਰਾਜਕੋਟ ਰਿਆਸਤ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਰਹੇ ਆਪ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਦਾ ਸੱਚ ਬੋਲਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਪਿਤਾ ਦੇ
ਆਗਿਆਕਾਰ ਸਨ ।
ਦੱਖਣੀ
ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅਠਾਰਾਂ ਸੌ ਤਰਾਂ ਨਵੇਂ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਆਪ ਇਕ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਦੱਖਣੀ
ਅਫਰੀਕਾ ਚਲੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਵਾਂਗ ਹੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਉੱਥੇ ਰਹਿ ਰਹੇ
ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਵਿਤਕਰੇ ਦੀ
ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਦੇਖਦੇ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਉੱਪਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਟੈਕਸ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ
ਕਾਲੇ ਤੇ ਗੋਰੇ ਦਾ ਵਿਤਕਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਟੈਕਸ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ਤੇ ਨਾਲ
ਹੀ ਕਾਲੇ ਤੇ ਗੋਰੇ ਦਾ ਵਿਤਕਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਬੰਧਨ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਨ ।
ਮਹਾਤਮਾ
ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਆਪ ਵੀ ਇਸ ਜਬਰ ਤੇ ਵਿਤਕਰੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ
ਮੁੱਠ ਕਰਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਕੋਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪ ਨੇ ਕਾਫੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ
ਕੀਤੀ ।
ਭਾਰਤ
ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਘੋਲ - 1916 ਵਿੱਚ
ਸਾਫ਼ ਭਾਰਤ ਪਰਤੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਪ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਰਾਜ ਵਿਰੁੱਧ ਬਹੁਤ ਨਫ਼ਰਤ ਭਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਆਪ
ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਵਾਗਡੋਰ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਘੋਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਆਪ ਨੇ ਨਾ
ਮਿਲਵਰਤਨ ਲਹਿਰ ਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਲਹਿਰਾਂ ਚਲਾ ਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਟੱਕਰ ਲਈ ।ਆਪ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ 1930 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਪੂਰਨ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ
ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਆਪ ਕਈ ਵਾਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਗਏ 1930 ਵਿੱਚ
ਆਪਣੇ ਲੂਣ ਦਾ ਸਤਿਆਗ੍ਰਹਿ ਕੀਤਾ ਇਸ
ਸਬੰਧੀ ਆਪ ਦਾ ਡਾਂਡੀ ਮਾਰਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਆਪ ਹਿੰਸਾਵਾਦੀ ਕੋਲ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ ।
ਭਾਰਤ
ਛੱਡੋ ਲਹਿਰ - 1942 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ
ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ ਲਹਿਰ ਚਲਾਈ ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਪ ਸਮੇਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ
ਨੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਆਪ ਦਾ ਅਹਿੰਸਾ ਮੀਆਂ ਦੋਨੋਂ ਰੀਨਾ ਲੋਕਪ੍ਰਿਆ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ
ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ
ਦੇ
ਚਰਖੇ ਨੂੰ ਗੇੜਾ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਤੋਪਾਂ ਦੀ ਤੇਰੇ ਬੰਬਾਂ ਨੂੰ ਚੱਲਣ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਚਰਖੇ ਨੇ
ਖੱਟਣ ਗਿਆ ਸੀ ਕਮਾਉਣ ਗਿਆ ਸੀ ਖੱਟ ਖੱਟ ਕੇ ਲਿਆਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਗੋਰੀ ਨਸਲ ਜਾਣਗੇ ਰਾਜ ਕਰੇਗਾ ਗਾਂਧੀ
ਭਾਰਤ
ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ - ਅੰਤ
ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਕੇ ਪੰਦਰਾਂ ਅਗਸਤ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਇਸ ਨਾਲ
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਬਣਿਆ ਇਸ ਸਮੇਂ ਹੋਏ ਫਿਰਕੂ ਫਸਾਦਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਆਪ ਬਹੁਤ
ਦੁਖੀ ਹੋਏ ।
ਚਲਾਣਾ - 30 ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਸੁਰਤਾਲ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਜਦੋਂ
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਬਿਰਲਾ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਤੋਂ ਪਰਤ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸਿਰਫਿਰੇ ਨੱਥੂ ਰਾਮ ਗੋਡਸੇ
ਨੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਕੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ।
ਇਸ
ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਪੁੰਜ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਕੇ ਸਾਥੋਂ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿਛੜ ਗਿਆ ਪਰ ਜਾਂਦਾ ਹੋਇਆ
ਸਾਡੇ ਲਈ ਪਿਆਰ ਏਕਤਾ ਤੇ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਛੱਡ ਗਿਆ ।